Vergi cezalarında indirim, mükellefler veya vergi sorumluları adına kesilen cezalar hakkında, yargı yoluna gitmeksizin, uyuşmazlıkların idari aşamada kısa ve barışçıl yoldan çözümlenmesini esas alan bir uygulamadır. Vergi gelirlerini artırmaya yönelik olarak borçların tahsil edilebilmesi için çalışan Gelir İdaresi Başkanlığı (“GİB”) mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi cezalarını indirimli ödemesine ilişkin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun (“VUK”) 376. maddesini esas alan bir bilgilendirme broşürü hazırlamıştır. Hazırlanan “Vergi Cezalarında İndirim Broşürü” 28/07/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler kapsamında güncellenmiştir.
1. Vergi Cezalarında İndirim Nedir? Mükellefler veya vergi sorumluları adına düzenlenmiş olan vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ile uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde uzlaşılan vergi ziyaı cezasında belli oranlarda indirim yapılmak suretiyle kalan tutarın ödenmesine imkân sağlayan bir kolaylıktır.
2. Vergi Cezalarında İndirimin Kapsamına Hangi Cezalar Girmektedir?
İndirimin kapsamına;
• Vergi ziyaı cezası,
• Usulsüzlük cezası,
• Özel usulsüzlük cezası, girmektedir.
3. Vergi Cezalarında İndirim Uygulamasından Kimler Yararlanabilir? İndirim uygulamasından, mükellef veya vergi sorumlusu olan ceza muhatapları yararlanabilir.
4. Vergi Cezalarında İndirimden Yararlanmanın Şartları Nelerdir?
Bu uygulamadan;
• İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili vergi dairesine bir dilekçe ile başvurularak (veya interaktif vergi dairesi üzerinden) ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi veya vergi farkının ve indirimden arta kalan vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat gösterilerek vadesinin bitmesinden itibaren 3 ay içinde ödenmesi,
• Uzlaşmanın vaki olması durumunda, üzerinde uzlaşılan vergi veya vergi farkı ile vergi ziyaı cezasının %75’inin Kanunda belirtilen ödeme süreleri içinde ödenmesi,
• İhbarnamenin dava konusu yapılmamış olması, şartıyla yararlanılabilir.
5. Vergi Cezalarında İndirim Oranları Nelerdir?
• Zamanında başvurulan Vergi Ziyaı, Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezalarının yarısı (%50),
• Uzlaşmanın vaki olması durumunda, üzerinde uzlaşılan vergi veya vergi farkının tamamı ile vergi cezalarının %75’i ödeme süreleri içinde ödenirse üzerinde uzlaşılan cezanın %25’i, indirilir.
6. Dava Açan Mükellef İndirim Uygulamasından Yararlanabilir Mi? Vergi/ceza ihbarnamesinin tebliği üzerine dava açılmasına rağmen, otuz günlük başvurusu süresi dolmadan ve vergi mahkemesi karar vermeden önce vergi davasından vazgeçilmesi halinde, cezalarda indirimden yararlanılması mümkün bulunmaktadır. İhbarnamenin tebliğinden itibaren otuz günlük başvuru süresinin sona ermesinden sonra davadan vazgeçilmesi halinde, cezalarda indirimden yararlanılması mümkün değildir.
7. Vergi İndirimi Talebinden Sonra Yasal Süre İçinde Dava Açılabilir Mi?
Mükellef veya vergi sorumlusu, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük süre geçmeden cezalarda indirim talebinden vazgeçerek dava açabilir.
8. Uzlaşma Talebinde Bulunan Mükellef İndirimden Yararlanabilir Mi?
Mükellef veya vergi sorumlusu, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük başvuru süresi geçmeden veya uzlaşma tutanağının imzalanmasına kadar uzlaşma talebinden vazgeçerek indirimden yararlanmak için talepte bulunabilir.
9. Vergi İndirimi Talebinden Vazgeçerek Yasal Süre İçinde Uzlaşma Talep Etmek Mümkün Müdür?
Mükellef veya vergi sorumlularının adlarına tarh edilen vergi ve kesilen cezalar için önce indirim uygulanması talebinde bulunup, daha sonra ihbarnamenin tebliğ tarihini takip eden otuz günlük süre içerisinde ödenmemiş tutarlar için bu taleplerinden vazgeçtiklerini bir dilekçe ile beyan etmek suretiyle uzlaşma hükümlerinden yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. Ancak, düzenlenen ihbarnamelerdeki tutarlar için indirim uygulamasından yararlanıp ödeme yapıldıktan sonra, uzlaşma hükümlerinden yararlanılması mümkün değildir.
10. Uzlaşmanın Gerçekleşmesi Durumunda Uzlaşılan Cezada İndirim İmkânı Var mıdır?
VUK’un 376. maddesinde 7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, 02/08/2024 tarihinden itibaren uzlaşılan cezalar hakkında başkaca bir indirim uygulanmayacaktır. Bu tarihten önce uzlaşma talep edildiği halde henüz uzlaşma günü verilmemiş, uzlaşma günü verilmiş ancak uzlaşma görüşmesi yapılmamış ya da uzlaşma günü ertelenmiş veya uzlaşma talep süresi geçmemiş olan vergi ve cezalara önceki kanun hükümleri uygulanır.
11. 2024 Yılında 23.000 TL’yi Aşmayan Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları İçin İndirim Oranı Nedir?
7338 sayılı Kanunla değişen VUK’un Ek 1 inci maddesine göre, tarhiyat sonrası uzlaşma kapsamında, 2024 yılında 23.000 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için indirim oranı %75 olarak uygulanacaktır. Düzenlemeye göre uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarı dikkate alınacaktır.
12. Vergi Cezalarında İndirim Sonrasında Ödeme Ne Zaman Yapılır?
Tarh edilen vergi ile indirim uygulaması sonrasında tahakkuk eden ceza tutarının; vadesinde (tahakkuk tarihinden başlayarak bir ay içinde) veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat gösterilmesi durumunda vadesinin bitmesinden itibaren 3 ay içinde ödenmesi gerekir.
Uzlaşmanın gerçekleşmesi durumunda, uzlaşma tutanağı ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse kanuni ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme süreleri geçmiş olanların uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir.
13. Vergi Cezası İndirimi Şartlarına Uyulmaması Halinde Ne Yapılır?
Cezalarda indirim talebi üzerine tahakkuk ettirilen vergi ile indirimden arta kalan cezanın süresinde ödenmediğinin tespit edilmesi hâlinde, cezalarda indirim uygulaması ihlal edilmiş sayılmaktadır ve indirilen ceza tutarı tekrar tahakkuk ettirilerek ceza eski haline dönmektedir. Cezalarda indirim uygulamasından yararlanabilmek için vergi aslı ve indirimden sonra arta kalan cezanın ödenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, teminat gösterilmesi nedeniyle verilen 3 aylık sürede ödeme yapılmamış ise verilen süre normal vadeye dönüştürülür. Mükellefin göstermiş olduğu teminat paraya çevrilir.
